Behandeling van axiale spondyloartritis (2025)

Aanbevelingen voor de fysiotherapeut

Niet-farmacologische behandeling is een integraal onderdeel van een optimale aanpak bij axSpA. Alle patiënten dienen geïnformeerd te worden over de ziekte, met als startpunt een insteek op zelfmanagement, om hen te versterken en te betrekken als actieve partners in de eigen zorg. Patiënt educatie in bredere zin moet informatie bevatten over de ziekte, de symptomen en het herkennen daarvan, het ziekteverloop, behandelingsopties en prognose.

Beweging (kracht training, cardiovasculaire oefentherapie, functionele- en mobiliteitstraining) is de basis in de behandeling van axSpA, waarbij er bewezen positieve resultaten zijn voor ziekte-uitkomsten, ervaren ziekteperceptie, pijn, mobiliteit van de wervelkolom, ziekteactiviteit, fysiek functioneren en aan ziekte gerelateerde kwaliteit van leven. Fysiotherapie, met name onder begeleiding, is bovendien effectiever gebleken dan thuisoefeningen. Fysiotherapie dient individueel overwogen te worden, vooral wanneer de patiënt niet zelfstandig traint, en in het besef dat het merendeel van de axSpA-patiënten nog steeds te weinig lichamelijk actief is en/of onvoldoende intensief beweegt.

Een veel breder scala aan niet-farmacologische interventies wordt toegepast bij de behandeling van axSpA. Tot nu toe is het wetenschappelijke bewijs over de effectiviteit van deze interventies beperkt, door de onderzoeksopzet, het geringe aantal behandelde patiënten, de vele verschillende soorten interventies en de gemeten uitkomsten.

In module 4 Niet-medicamenteuze behandeling van de richtlijn worden aanbevelingen gegeven over de niet-medicamenteuze behandeling bij patiënten met axSpA:

• Geef patiënten educatie over de aandoening, behandelopties, prognose en het omgaan met de aandoening in het dagelijks leven.
• Moedig patiënten aan om regelmatig te (blijven) bewegen in de juiste dosis (frequentie, intensiteit, type, omgang en opbouw) en minimaal te voldoen aan de Nederlandse Beweegrichtlijnen en hier begeleiding bij te zoeken als dit niet zelfstandig lukt.
• Overweeg actieve oefentherapie door een fysio- of oefentherapeut bij alle patiënten. Adviseer dit vooral bij patiënten met beperkingen in activiteiten en/of participatie (inclusief werk en studie) en bij patiënten die niet zelfstandig in staat zijn een gezond beweegpatroon te hebben of houden.
• Bevorder een gezonde leefstijl bij patiënten, inclusief het hebben van een gezond gewicht, voldoende beweging, voldoende ontspanning en slaap en het stoppen met roken.