KNGF-richtlijnenmethodiek 2025
Ontwikkeling en implementatie van KNGF-richtlijnen en handreikingen
Vijfde editie, 2025
© 2025 Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) Dit is een publicatie van het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF). Citeer deze publicatie als volgt: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF). KNGF richtlijnenmethodiek: ontwikkeling en implementatie van KNGF-richtlijnen en handreikingen, versie 5. Amersfoort: KNGF; 2025. Alle copyrightrechten voorbehouden. Uit deze publicatie kan vrijelijk worden geciteerd, mits met duidelijke en correcte bronvermelding.
Auteurs en referenties
Auteurs vijfde editie, 2025
Daniëlle Conijn, MSc; Hilde Vreeken, MSc; Lieke Sweerts, MSc; Niek Koenders, PhD; Roel van Oorsouw, PhD
Auteurs vierde editie, 2024
Hilde Vreeken, MSc; Mitchell van Doormaal, MSc: Daniëlle Conijn, MSc: Tim van Kernebeek, PhD; Jasmijn van Blijswijk
Auteurs derde editie, 2022
Hilde Vreeken, MSc; Mitchell van Doormaal, MSc: Daniëlle Conijn, MSc: Guus Meerhoff, MSc; Nynke Swart, PhD
Auteurs tweede editie, 2019
Femke Driehuis, MSc; Guus Meerhoff, MSc; Hilde Vreeken, MSc: Nynke Swart, PhD: Mitchell van Doormaal, MSc: Marleen Post, MSc
Auteurs eerste editie, 2016
Guus Meerhoff, MSc; Karin Heijblom, MSc: Jesper Knoop, PhD
Alonso-Coello, P., Schünemann, H. J., Moberg, J., Brignardello-Petersen, R., Akl, E. A., Davoli, M., . . . Oxman, A. D. (2018). [GRADE Evidence to Decision (EtD) frameworks: a systematic and transparent approach to making well informed healthcare choices. 1: Introduction]. Gac Sanit, 32(2), 166 e161-166 e110. doi:10.1016/j.gaceta.2017.02.010
Andrews, J., Guyatt, G., Oxman, A. D., Alderson, P., Dahm, P., Falck-Ytter, Y., . . . Schünemann, H. J. (2013). GRADE guidelines: 14. Going from evidence to recommendations: the significance and presentation of recommendations. J Clin Epidemiol, 66(7), 719-725. doi:10.1016/j.jclinepi.2012.03.013
Andrews, J. C., Schünemann, H. J., Oxman, A. D., Pottie, K., Meerpohl, J. J., Coello, P. A., . . . Guyatt, G. (2013). GRADE guidelines: 15. Going from evidence to recommendation-determinants of a recommendation’s direction and strength. J Clin Epidemiol, 66(7), 726-735. doi:10.1016/j.jclinepi.2013.02.003
Booth, A. (2006). “Brimful of STARLITE”: toward standards for reporting literature searches. J Med Libr Assoc, 94(4), 421-429, e205.
Brouwers, M. C., Kho, M. E., Browman, G. P., Burgers, J. S., Cluzeau, F., Feder, G., . . . Zitzelsberger, L. (2010). AGREE II: advancing guideline development, reporting and evaluation in health care. J Clin Epidemiol, 63(12), 1308-1311. doi:10.1016/j.jclinepi.2010.07.001
Cooke, A., Smith, D., & Booth, A. (2012). Beyond PICO: the SPIDER tool for qualitative evidence synthesis. Qual Health Res, 22(10), 1435-1443. doi:10.1177/1049732312452938
France, E. F., Cunningham, M., Ring, N., Uny, I., Duncan, E. A. S., Jepson, R. G., . . . Noyes, J. (2019). Improving reporting of meta-ethnography: the eMERGe reporting guidance. BMC Med Res Methodol, 19(1), 25. doi:10.1186/s12874-018-0600-0
Grol. R, Wensing, M., & Eccles, M. (2005). Improving Patient Care: The Implementation of Change in Clinical Practice: Elsevier Butterworth Heinemann.
Higgins, J. P. T. (2024). Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions (Version 6.5). Retrieved from https://www.cochrane.org/authors/handbooks-and-manuals/handbook/current
Langendam, M., & Kuijpers, T. (2022). Toepassen GRADE voor interventies: tool. The Dutch GRADE Network.
Lewin, S., Booth, A., Glenton, C., Munthe-Kaas, H., Rashidian, A., Wainwright, M., . . . Noyes, J. (2018). Applying GRADE-CERQual to qualitative evidence synthesis findings: introduction to the series. Implement Sci, 13(Suppl 1), 2. doi:10.1186/s13012-017-0688-3
Lotfi, T., Hajizadeh, A., Moja, L., Akl, E. A., Piggott, T., Kredo, T., . . . Schünemann, H. J. (2022). A taxonomy and framework for identifying and developing actionable statements in guidelines suggests avoiding informal recommendations. J Clin Epidemiol, 141, 161-171. doi:10.1016/j.jclinepi.2021.09.028
Noblit G.W, & Hare R.D. (1988). Meta-ethnography: synthesizing qualitative studies. California: Sage Publications.
Schunemann, H. (2013). GRADE Handbook. Handbook for grading the quality of evidence and the strength of recommendations using the GRADE approach. . Retrieved from https://gdt.gradepro.org/app/handbook/handbook.html
Schünemann, H. J., Wiercioch, W., Brozek, J., Etxeandia-Ikobaltzeta, I., Mustafa, R. A., Manja, V., . . . Akl, E. A. (2017). GRADE Evidence to Decision (EtD) frameworks for adoption, adaptation, and de novo development of trustworthy recommendations: GRADE-ADOLOPMENT. J Clin Epidemiol, 81, 101-110. doi:10.1016/j.jclinepi.2016.09.009
Shea, B. J., Reeves, B. C., Wells, G., Thuku, M., Hamel, C., Moran, J., . . . Henry, D. A. (2017). AMSTAR 2: a critical appraisal tool for systematic reviews that include randomised or non-randomised studies of healthcare interventions, or both. Bmj, 358, j4008. doi:10.1136/bmj.j4008
Sterne, J. A. C., Savović, J., Page, M. J., Elbers, R. G., Blencowe, N. S., Boutron, I., . . . Higgins, J. P. T. (2019). RoB 2: a revised tool for assessing risk of bias in randomised trials. Bmj, 366, l4898. doi:10.1136/bmj.l4898
Van Everdingen, J. J. E. (2014). Handboek evidence-based richtlijnontwikkeling. Een leidraad voor de praktijk. (Vol. Tweede druk): Bohn Stafleu van Loghun Springer Media.
Zorginstituut Nederland. (2021). AQUA-Leidraad. Ten behoeve van de ontwikkeling van een richtlijn, module, zorgstandaard of organisatiebeschrijving, die betrekking heeft op (een deel van) een zorgproces en vastlegt wat noodzakelijk is om vanuit het perspectief van de cliënt goede zorg te verlenen.