Aanbevelingen voor de fysiotherapeut
Een littekenbreuk is een breuk in de buikwand op de plaats van een litteken en ontstaat vaak na een gecompliceerd beloop van een buikoperatie. Littekenbreuken van de buikwand komen veel voor; één op de tien abdominale incisies ontwikkelt zich tot een breuk. Dit gaat naar schatting om 8500 patiënten per jaar. Naast dat mensen veel pijn hebben en een verhoogd risico op infectie en recidief, kan er ook sprake zijn van complicaties als ernstiger letsel aan de buikwand en organen en pulmonale complicaties.
Bij een complexe littekenbreuk moet er vaak opnieuw geopereerd worden. Deze hersteloperatie is een grote operatie aan het bewegingsapparaat waarbij pré- en postoperatieve begeleiding door de fysiotherapeut van grote meerwaarde kan zijn.
De richtlijn richt zich op aanbevelingen betreffende diagnostiek, pre-operatieve fysiotherapie, (operatieve) behandeling, nazorg en de organisatie van zorg. Studies bij patiënten met abdominale operaties tonen aan dat fysiotherapie de pre-operatieve fysieke fitheid en cardiorespiratoir vermogen kan verbeteren, met name bij patiënten met comorbiditeiten en/of een hoog risico op complicaties. Op basis hiervan wordt in de richtlijn aanbevolen om patiënten te screenen op pre-operatief cardiorespiratoir functioneren, fysieke fitheid en activiteitenniveau. Verwijzing naar fysiotherapie wordt aanbevolen bij patiënten met een verhoogd risico op complicaties. In de nazorgfase van grote littekenbreukoperaties wordt aanbevolen de fysiotherapeut in te schakelen voor advies, begeleiding en eventueel revalidatie. Daarnaast dient er ten allen tijde gestreefd te worden naar multidisciplinaire samenwerking rondom de zorg voor de patiënt.
De toegevoegde waarde van fysiotherapie en begeleiding door een fysiotherapeut voor en na littekenbreukoperaties is groot. Multidisciplinaire samenwerking tussen chirurg, verpleegkundige en fysiotherapeut is van groot belang, zowel in de eerste als in de tweede lijn. Deze richtlijn kan de fysiotherapeut handvatten bieden om in gesprek te gaan met andere zorgprofessionals om de zorg rondom de patiënt te verbeteren.