Palliatieve zorg voor mensen met COPD (2021)
Op initiatief van de Long Alliantie Nederland (LAN) en integraal kankercentrum Nederland (IKNL) is eind 2019 gestart met de herziening van de richtlijn Palliatieve zorg bij mensen met COPD. Namens het KNGF en VHVL vertegenwoordigde mw. A. (Anne-Loes) van der Valk de fysiotherapie in de werkgroep. Dhr. M. (Martijn) Vooijs, MSc was ook actief betrokken bij dit traject. In december 2020 heeft het KNGF samen met de VHVL commentaar gegeven op de conceptrichtlijn (Ellen Toet, Emmylou Beekman, Femke Driehuis). In mei heeft het KNGF gevraagd de definitieve versie van de richtlijn geautoriseerd.
- Publicatiedatum: 11 februari 2022
Aanbevelingen voor de fysiotherapeut
Vraag bij moeilijk behandelbare symptomen en/of complexe problemen advies aan deskundigen (indien nog niet betrokken), bijvoorbeeld een fysiotherapeut, logopedist, ergotherapeut, diëtist en/of gespecialiseerd team palliatieve zorg en/of verwijs naar gespecialiseerde zorgverleners (bijvoorbeeld psycholoog, psychiater, maatschappelijk werker, geestelijk verzorger).
Overleg met andere betrokken zorgverleners over het multidisciplinair organiseren van gestructureerde ACP met oog voor ieders eigen expertise.
Bij mensen met gevorderde COPD:
- Geef de patiënt voorlichting over houding en transfers.
- Geef informatie over de patiënt en/of naasten over mogelijke ondersteuning door de fysiotherapeut.
Verwijs een patiënt met COPD en angstklachten zo nodig naar een POH-GGZ, (medisch) psycholoog of psychosomatisch fysiotherapeut voor bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie of visuele imaginatie, indien hij dit wenst.
Verwijs mensen met gevorderde COPD naar de fysiotherapeut voor ademhalingsoefeningen en eventueel inspiratoire spiertraining ter vermindering van dyspneu.
Adviseer het gebruik van een rollator als hulpmiddel voor het verminderen van de dyspneu tijdens het lopen bij mensen met COPD met problemen met lopen of dyspneu bij het lopen. Bespreek daarbij ook de bijkomende voordelen van een rollator:
- ondersteuning van de balans
- gebruik als vervoermiddel voor de zuurstoffles en/of de boodschappen
- afname van vermoeidheid bij het lopen
- toename van loopafstand en fysieke activiteiten
- Schakel hiervoor zo nodig een fysiotherapeut, oefentherapeut of ergotherapeut in.
Bespreek weerstanden die bij de patiënt met COPD aanwezig kunnen zijn, zoals bijvoorbeeld schaamte voor een loophulpmiddel.