Prehabilitatie
Als we fit een operatie ingaan, herstellen we een stuk sneller. Daarom is er steeds meer aandacht voor ‘prehabilitatie’ en is een programma dat een patiënt vóór de operatie volgt om het herstel ná de operatie te bevorderen en de kans op complicaties te verkleinen.
Een prehabilitatie-programma bestaat onder andere uit het sporten en trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Het ziekenhuis en zorgverleners in de eerste lijn werken hierbij nauw samen.
Handreiking
Perioperatieve zorg bij buikchirurgie
Fysiotherapeuten spelen een belangrijke rol bij perioperatieve zorg. Niet voor niets bieden steeds meer fysiotherapeuten deze zorg aan, want fitte patiënten gaan sterker een operatie in en herstellen sneller. De nieuwe handreiking perioperatieve zorg bij buikchirurgie is hierbij een hulpmiddel.
Een prehabilitatieprogramma bestaat onder andere uit het sporten en trainen onder begeleiding van een fysiotherapeut. Het ziekenhuis en zorgverleners in de eerste lijn werken hierbij nauw samen. Het KNGF wil de rol van de fysiotherapeut daarbij zo optimaal mogelijk vormgeven, en faciliteren door inzet van de Landelijke Database Fysiotherapie (LDF), het kwaliteitsregister, scholing en regionale ondersteuning. Het KNGF werkt hierbij samen met Fit4Surgery (www.fit4surgery.nl).
De nieuwe handreiking
De nieuwe handreiking moet ervoor zorgen dat er meer eenheid komt in de fysiotherapeutische behandeling. De rol van de fysiotherapeut in het perioperatieve traject bij patiënten die buikchirurgie krijgen staat centraal.
De handreiking is ontwikkeld in opdracht van het KNGF en is opgesteld door een expertgroep.
Prehabilitatie goed voorbeeld van passende zorg
In het Integraal Zorgakkoord (IZA) is passende zorg het centrale begrip: zorg en ondersteuning, samen met de patiënt, op de juiste plek en met nadruk op gezondheid. Om passende zorg te realiseren is regionale en lokale samenwerking nodig. Prehabilitatie is een concreet voorbeeld van passende zorg.
Prehabilitatie is gericht op het verbeteren van gezondheid als onderdeel van de behandeling van ziekte. In een programma geeft een ziekenhuis, in samenwerking met de eerste lijn in de regio, invulling aan de centrale doelstelling van het IZA.
KNGF ondersteunt de beweging
Het doel van KNGF is de rol van de fysiotherapeut bij prehabilitatie zowel inhoudelijk, organisatorisch als kostentechnisch zo optimaal mogelijk vorm te geven. En te faciliteren door inzet van de Landelijke Database Fysiotherapie (LDF), het kwaliteitsregister, scholing en regionale ondersteuning. Niet alleen binnen het KNGF is een team bezig met prehabilitatie.
Ook is het KNGF betrokken bij de stichting Fit4Surgery. Voormalig KNGF-bestuurslid Brechtus Engelsma neemt zitting in het bestuur van Fit4Surgery. Hugo Ouwendijk en Bouwien Douwes nemen deel aan de werkgroep eerstelijns netwerk. En namens het KNGF neemt hoogleraar Ton Lenssen deel aan de werkgroep wetenschap en inhoud.
Externe richtlijn
Standpunt Prehabilitatie
Het KNGF heeft meegewerkt aan het Standpunt van Prehabilitatie van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH).
Onderzoeken bewijzen effectiviteit prehabilitatie
Er zijn in Nederland meerdere onderzoeken uitgevoerd die aantonen dat door prehabilitatie 60% minder complicaties zijn (bron: nvz-ziekenhuizen.nl). Ook een internationaal onderzoek dat in maart 2023 in het Amerikaanse toonaangevende chirurgisch tijdschrift JAMA Surgery is gepubliceerd, bevestigt deze uitkomsten.
Lees meer
Hoe ontwikkelt het KNGF richtlijnen?
In vijf korte video’s vertellen KNGF-medewerkers je meer over het belang van richtlijnen, hoe en met wie ze worden ontwikkeld en hoe we je ondersteunen bij het toepassen in de praktijk.
Voor de fysiotherapie
KNGF maakt zelf richtlijnen voor de fysiotherapie. Het ontwikkelen doen we samen met fysiotherapeuten, andere betrokken beroepsgroepen en patiëntvertegenwoordigers en onderzoekers. Ook is het KNGF betrokken bij de ontwikkeling van wel 200 richtlijnen van andere beroepsgroepen waarbij de fysiotherapeut ook een rol speelt in de behandeling.
Bekijk ook onze andere themapagina’s
Artrose heup-knie
Fysiotherapie is voor patiënten met heup- en/of knieartrose van belang om het dagelijks fysiek functioneren te verbeteren.
Begrijpelijk communiceren
Een op de drie van de volwassen inwoners van Nederland heeft beperkte gezondheidsvaardigheden (Nivel, 2024). Het kan niet anders dan dat jij hier in je praktijk ook mee te maken hebt. Herken jij het bij patiënten?
Cerebro Vasculair Accident (CVA)
Fysiotherapie is voor patiënten na een CVA van belang in het (her)leren van functionele vaardigheden, zoals loopvaardigheden en basale ADL-vaardigheden.
COPD
Fysiotherapie is voor patiënten met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) van belang in het behoud of verbeteren van fysieke capaciteit en/of activiteit.
Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024)
De nieuwe KNGF-richtlijn Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024) vervangt de richtlijn uit 2011. De herziene richtlijn geeft de aanbeveling om persoonsgerichte zorg in te zetten, waarbij het klinisch redeneren van de therapeut en het samen beslissen met de patiënt centraal staat.
Lage Rugpijn
Fysiotherapie is voor patiënten met lage rugpijn van belang om de algehele conditie en het dagelijks functioneren te verbeteren.
Paramedische richtlijn Kwetsbare ouderen
Het aantal thuiswonende ouderen dat intensieve zorg nodig heeft, zal de komende 25 jaar bijna verdubbelen. Met als gevolg meer ziekenhuisopnames en een grotere druk op de zorg en mantelzorgers. De Paramedische richtlijn Kwetsbare ouderen (2024) is daarom van groot belang.
Reumatoïde Artritis
Fysiotherapie is voor patiënten met reumatoïde artritis van belang om de spierkracht, conditie en dagelijks functioneren te verbeteren.
Symptomatisch Perifeer arterieel vaatlijden (sPAV)
Het meest voorkomende symptoom van sPAV is claudicatio intermittens. Ook wel etalagebenen genoemd.
Zorg op afstand
De nieuwe KNGF-richtlijn Zorg op afstand is vanaf nu beschikbaar voor alle fysiotherapeuten en oefentherapeuten! Zorg op afstand is het inzetten van zorgtechnologie als vervanging van de fysieke zorg. Zorg op afstand heeft veel potentie binnen de fysio- en oefentherapeutische zorg, omdat er vanuit de rol van de therapeut steeds meer nadruk ligt op de coachende rol en het bevorderen van zelfmanagement.
Meer weten?
Neem contact op met een van onze richtlijnadviseurs
Kenniscentrum Fysiotherapie
Team Richtlijnen