Ga naar de inhoud

Zorg op afstand

De nieuwe KNGF-richtlijn Zorg op afstand is vanaf nu beschikbaar voor alle fysiotherapeuten en oefentherapeuten!

Zorg op afstand is het inzetten van zorgtechnologie als vervanging van de fysieke zorg. Zorg op afstand heeft veel potentie binnen de fysio- en oefentherapeutische zorg, omdat er vanuit de rol van de therapeut steeds meer nadruk ligt op de coachende rol en het bevorderen van zelfmanagement.

KNGF-richtlijn

Zorg op afstand

Om therapeuten te helpen bij het maken van klinische beslissingen over de inzet en invulling van zorg op afstand geeft de KNGF-richtlijn Zorg op Afstand (2023) praktische aanbevelingen en handvatten.

Producten

Het KNGF ontwikkelt met haar leden en partners producten om de fysiotherapeutische zorg te verbeteren en om de KNGF-richtlijn Zorg op afstand te kunnen passen in de praktijk.

Ontwikkelingen, actualiteiten en meer informatie

Op de consumentenwebsite van het KNGF, defysiotherapeut.com, is meer informatie over zorg op afstand te vinden voor patiënten. Het is goed dat mensen die met beweegproblemen naar de fysiotherapeut gaan, op de hoogte zijn van de mogelijkheden van zorg op afstand. Samen met de fysiotherapeut kunnen zij hun wensen bespreken en bekijken wat kan en het beste past in hun situatie en bij de behandeling.

Naar de informatie over zorg op afstand op defysiotherapeut.com 

In april 2021 stond in het ledenmagazine FysioPraxis een artikel over de ervaringen van de ziekenhuisfysiotherapeuten van het Máxima Medisch Centrum in Eindhoven met zorg op afstand.

Tijdens de coronacrisis hebben patiënten en zorgverleners noodgedwongen in korte tijd veel nieuwe ervaringen opgedaan met digitale zorg. Videoconsulten, thuismonitoring en andere initiatieven gericht op zorg op afstand kwamen in sneltreinvaart van de grond. Welke ervaringen hebben ziekenhuisfysiotherapeuten opgedaan met zorg op afstand? Een interview met fysiotherapeut Renaldo Mooi en bewegingsagoog Rob Schepers, werkzaam in het Máxima Medisch Centrum (MMC) in Eindhoven.

Hartpatiënten van het MMC konden sinds de eerste coronagolf vanuit huis revalideren dankzij TeleFIT, een programma ontwikkeld door het Vitaliteitscentrum van het MMC. 

Om therapeuten te helpen bij het maken van klinische beslissingen over de inzet en invulling van zorg op afstand geeft de nieuwe KNGF-richtlijn Zorg op Afstand praktische aanbevelingen en handvatten.

“Zorg op afstand wordt nog wisselend gebruikt, terwijl het veel potentie heeft binnen de fysio-en oefentherapeutische zorg”, zegt richtlijnadviseur Daniëlle Conijn. “Hierdoor krijgen patiënten die mogelijk voordeel hebben bij het ontvangen van zorg op afstand dit nu niet altijd aangeboden.” De richtlijn is tot stand gekomen samen met VvOCM (Vereniging van Oefentherapeuten Cesar en Mensendieck), de Hogeschool Utrecht en Patiëntenfederatie Nederland. 

Wat is zorg op afstand? 

Zorgtechnologie kan als toevoeging, maar ook als vervanging van de oefen- of fysiotherapeutische behandeling aangeboden worden. De aanbevelingen in deze richtlijn hebben alleen betrekking op het aanbieden van zorgtechnologie als vervanging van de fysieke zorg; dit noemen we zorg op afstand. Voorbeelden van zorg op afstand zijn: een videoconsult, een app met oefeningen of het gebruik van een wearable. 

Deze vorm van zorg sluit aan bij nationale ambities om zorg in de toekomst effectief, toegankelijk en betaalbaar te houden en is eveneens een speerpunt voor het KNGF en de VvOCM.  

Zorg op afstand heeft veel potentie binnen de fysio- en oefentherapeutische zorg, omdat er vanuit de rol van de therapeut steeds meer nadruk ligt op de coachende rol en het bevorderen van zelfmanagement. Desondanks wordt zorg op afstand in de praktijk nog wisselend gebruikt, ook tijdens de coronapandemie. 

Generieke aanbevelingen 

Deze richtlijn is primair gericht op fysio- en oefentherapeuten, ongeacht de setting (eerstelijns­praktijk, een ziekenhuis of een revalidatie-instelling; mono- of multidisciplinaire setting). Maar geeft ook andere zorgverleners en beleidsmakers inzicht in de geboden zorg. De aanbevelingen zijn van toepassing op behandelingen van patiënten met alle aandoeningen.  

Deze richtlijn is ontwikkeld door middel van een nieuwe richtlijnenmethodiek. De aanbevelingen zijn tot stand gekomen door middel van literatuuronderzoek en interviews met patiënten en fysio- en oefentherapeuten over de ervaringen uit de praktijk. De werkgroep (met advies van de klankbordgroep) met fysio- en oefentherapeuten, patiënten en andere relevante stakeholders heeft deze informatie gebruikt en hiermee aanbevelingen opgesteld. 

De onderwerpen waarover aanbevelingen worden gegeven, zijn: 

  1. Samen beslissen rondom de inzet van zorg op afstand 
  2. Het wel of niet toepassen van zorg op afstand 
  3. De vorm van zorg op afstand 
  4. De patiënt-therapeut-relatie rondom de inzet van zorg op afstand 

Hoe ontwikkelt het KNGF richtlijnen?

In vijf korte video’s vertellen KNGF-medewerkers je meer over het belang van richtlijnen, hoe en met wie ze worden ontwikkeld en hoe we je ondersteunen bij het toepassen in de praktijk.

Voor de fysiotherapie

KNGF maakt zelf richtlijnen voor de fysiotherapie. Het ontwikkelen doen we samen met fysiotherapeuten, andere betrokken beroepsgroepen en patiëntvertegenwoordigers en onderzoekers. Ook is het KNGF betrokken bij de ontwikkeling van wel 200 richtlijnen van andere beroepsgroepen waarbij de fysiotherapeut ook een rol speelt in de behandeling.

Bekijk ook onze andere themapagina’s

Artrose heup-knie

Fysiotherapie is voor patiënten met heup- en/of knieartrose van belang om het dagelijks fysiek functioneren te verbeteren.

Begrijpelijk communiceren

Een op de drie van de volwassen inwoners van Nederland heeft beperkte gezondheidsvaardigheden (Nivel, 2024). Het kan niet anders dan dat jij hier in je praktijk ook mee te maken hebt. Herken jij het bij patiënten?

Cerebro Vasculair Accident (CVA)

Fysiotherapie is voor patiënten na een CVA van belang in het (her)leren van functionele vaardigheden, zoals loopvaardigheden en basale ADL-vaardigheden.

COPD

Fysiotherapie is voor patiënten met Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) van belang in het behoud of verbeteren van fysieke capaciteit en/of activiteit.

Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024)

De nieuwe KNGF-richtlijn Hartrevalidatie bij coronairlijden en chronisch hartfalen (2024) vervangt de richtlijn uit 2011. De herziene richtlijn geeft de aanbeveling om persoonsgerichte zorg in te zetten, waarbij het klinisch redeneren van de therapeut en het samen beslissen met de patiënt centraal staat.

Lage Rugpijn

Fysiotherapie is voor patiënten met lage rugpijn van belang om de algehele conditie en het dagelijks functioneren te verbeteren.

Paramedische richtlijn Kwetsbare ouderen

Het aantal thuiswonende ouderen dat intensieve zorg nodig heeft, zal de komende 25 jaar bijna verdubbelen. Met als gevolg meer ziekenhuisopnames en een grotere druk op de zorg en mantelzorgers. De Paramedische richtlijn Kwetsbare ouderen (2024) is daarom van groot belang.

Prehabilitatie

Als we fit een operatie ingaan, herstellen we een stuk sneller. Daarom is er steeds meer aandacht voor ‘prehabilitatie’.

Reumatoïde Artritis

Fysiotherapie is voor patiënten met reumatoïde artritis van belang om de spierkracht, conditie en dagelijks functioneren te verbeteren.

Symptomatisch Perifeer arterieel vaatlijden (sPAV)

Het meest voorkomende symptoom van sPAV is claudicatio intermittens. Ook wel etalagebenen genoemd.

Meer weten?

Neem contact op met een van onze richtlijnadviseurs

Kenniscentrum Fysiotherapie

Team Richtlijnen